लक्ष्मीनिया। मोरङ्गको जहदा गाउँपालिकामा वडा नं. ७ को वडा कार्यालयको बिषयलाई लिएर बिबाद उत्पन्न भएको छ। जहदा -७ को वडा कार्यालय महादेवकोल र डनबस्को टोल कहाँ राख्ने कुरो को बिबाद रहेको छ। जहदा गाउँपालिका अध्यक्ष कैलाश प्रसाद मण्डल र वडा अध्यक्ष भगवान बेश्रा को आ-आफ्नै अडान रहेको छ।

के हो वडा कार्यालय बिबाद?
जहदा गाउँपालिका संरचना हुन बितिक्कै जहदा-७ को वडा डोनबस्को टोल भनि टोकिएको थियो। यदि कुनै वडा कार्यालय वा गाउँपालिका को नाम परिवर्तन या कार्यालय कतै सार्नु छ भने पहिलो गाउँसभाको ६ महिना भित्र नै गर्नु पर्ने प्रावधान रहेको छ। यदि त्यति खेर नै वडा कार्यालय डनबस्को टोल मा राम्रो भएन भनेर किन सारिएन, किन परिवर्तन गरिएन ?

जहदा-७ वडा को आफ्नो भवन छैन,अहिले सम्म तिन ठाउ सारिसकेको छ। पहिला जहदा-७, महादेवकोल स्थित महेन्द्र माध्यमिक बिद्यालय भित्रै कार्यालय संचालन भएको थियो। र पछी फेरी त्यहाँ बाट सारेर महादेवकोल मै निजि घर भाडामा लिई वडा कार्यालय संचालन गरियो। र त्यहाँ वडा कार्यालय संचालन गर्न अनेकौ बिब्बाद आएको वडा अध्यक्ष भगवानलाल वेश्रा बताउछन्।

स्थानीयले कहिले आफुलाई अभद्र गालीगलौज गर्ने,कहिले वडामा आएर कर्मचारीलाई निस्की भनेर ताल्चा लगाउने र वडा मा आउदा लूगा नि लाएर नआउने, लुंगी लाएर मात्र वडा कार्यालय छिर्ने अनेकौ कारण रहेको बताउछन्। हुदा हुदा कहिलेकाही नेटको तार काटिदिने र वडा संचलान गर्न गाह्रो भएको र त्यसैले गर्दा केन्द्र ले टोकेकै स्थान डनबस्को टोल मै वडा कार्यालय सुचना लिकालेर ल्याइएको हो।

आखिर के को लागि बिबाद ?
वडा कार्यालयले सूचना निकालेको केहि दिन नबित्दै गाउँपालिका ले पहिले कै स्थान महादेवकोल बाट नै वडा कार्यालय संचालन गर्न अर्को सुचना निकाल्यो। उक्त सुचना मा केहि वडा सदस्यहरुले दिएको निवेदन अनुसार वडा कार्यालय अन्यत्र नसारी महादेवको मै हुनुपर्छ भनि निवेदन आएको हुनाले त्यहि स्थानमा बाट संचालन गर्न गाउँपालिकाले आदेश दियो।यी दुवै कुराले बिबादलाई अझ बिबादित बनायो।  र अहिले गाउँपालिका अध्यक्ष र वडा अध्यक्ष को आ-आफ्नै अडान छ।

के को लागि गाउँसभा ?
वडा को कार्यालय डनबस्को टोल केन्द्र ले टोकेको हुनाले वडा अध्यक्ष ज्यु ले वडा सार्नु भयो र गाउँपालिकाले यो मा केहि गर्न सक्दैन तर गाउँ सभा गराएर वडा परिवर्तन गर्ने अर्को प्रावधान रहेको छ। त्यसैको फाइदा उठाउदै गाउँपालिकाले भाद्र १० गते गाउँसभा गर्ने निर्णय गर्यो। सो निर्णयलाई केहि वडा अध्यक्ष र केहि कार्यपालिका सद्स्यहरुले बिरोध समेत गरेका थिए।

कोरोना महामारी रहेको कारणले अहिले गाउँसभा गर्नु उपयुक्त नरहेको उहाँहरुको ठहर रहेको थियो। तर पनि बहुमतले गाउँसभा गराउने निर्णय पास भयो र भाद्र १० गते गाउँ सभा हुने मिति, समय र स्थान तय भयो। कोरोना को बीच गाउँसभा परिस्तिथि अनुकुल नरहेको युवाहरुले समेत आवाज उठाए, तर केहि असर परेन। जसरी नि गाउँसभा गराउने निष्कर्षमा मा गाउँपालिका पुग्यो।

गाउँसभा स्थगित किन भयो ?
भाद्र ९ गते आईतबार मात्र जहदा गाउँपालिकाकी १ महिलामा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएलगत्तै जिल्ला प्रशासन कार्यालय मोरङ्गले गाउँसभा नगर्न मङ्गलबार आदेश दिएपछि बैठक स्थगित गरिएको हो ।

जहदा गाउँपालिका वडा नं. ७ को कार्यालय स्थानान्तरण गर्ने बिषयमा विवाद उत्पन्न हुँदा गाउँपालिका अध्यक्ष कैलाशप्रसाद मण्डलले एकलौटी ढङ्गबाट गाउँसभा बैठक आयोजना गर्न लागेको आरोप छ । तर, मोरङ प्रशासनको आदेशपछि बुधबार आयोजना हुन लागेको बैठक स्थगित गरिएको हो । स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ को परिच्छेद–४ मा सभाको बैठक बर्षमा २ पटक बस्ने प्रावधान विपरित ६ महिना नपुग्दै अर्को सभा आयोजना गर्न लागिएको थियो । गाउँपालिकामा यसअघि असार १० गते गाउँसभा बैठक बसेको थियो ।

वडा अध्यक्ष को भनाइ ?
जहदा-७ को कार्यालय साविकमा भारतीय सीमावर्ती क्षेत्र नजिकै रहेको महादेवकोल भन्ने स्थानमा रहेकोमा उक्त ठाउँ विभिन्न दृष्टिकोणबाट आम जनसमुदायलाई अपायक र असहज हुन गएकोमा वडाबासीकै ईच्छा र आग्रह अनुरुप गत साउन १८ गतेदेखि डोनबोस्को टोलस्थित आशा भवनमा सारिएको थियो । स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ को दफा ४ बमोजिम नेपाल सरकारले प्रदेश सरकारको परामर्शमा वडा नं. ७ का लागि तोकेको केन्द्र त्यही हो ।

जिल्ला समन्वय समिति मोरङले वडाका केन्द्रहरु सुचीकृत गर्ने क्रममा जहदा-७ को केन्द्र डोनबोस्को टोल नै रहेको उल्लेख गरेको छ । तर, गाउँपालिका अध्यक्ष मण्डलले वडा समितिको निर्णय नभएको र वडाको आफ्नो भवनसमेत नभएको भन्दै महादेवकोलबाटै कार्यालय सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएपछि विवाद बढेको थियो । वडा कार्यालय आफ्नै टोलमा हुनुपर्ने अध्यक्षको निर्णयले विवाद झिकेको स्थानीय गंगाराम हेम्ब्रमको आरोप छ ।

साविकमा वडा नं. ७ को कार्यालय रहेको महादेवकोल भन्ने स्थान गाउँपालिका अध्यक्ष मण्डलको स्थायी बसोबास रहेको टोल हो । कार्यालय आफ्नै टोलमा रहने निर्णय गर्न मण्डलले गाउँसभा आयोजना गरेका थिए ।

वडा को बिषयमा स्थानीयले ले के गरे ?
वडा कार्यालय साविककै स्थानमा राख्ने विषयमा अध्यक्ष मण्डलले एकलौटी फैसला गर्न थालेपछि कानुनी उपचार खोज्दै स्थानीयले गत साउन ३० गते उच्च अदालत विराटनगरमा रिट हालेका थिए । उच्च अदालत विराटनगरले पनि साउन ३२ गतेको फैसला अनुसार जहदा गाउँपालिका र वडा नं. ७ को कार्यालयलाई निवेदकको माग बमोजिमको आदेश किन जारी नहुनुपर्ने बिषयमा १५ दिने जवाफ मागेको थियो । त्यसबारे अन्तरिम आदेश दिने नदिनेबारे भदौ २४ गते अदालतले दुवै पक्षलाई छलफलका लागि बोलाएको छ । तर, अदालतमा मुद्दा विचराधिन रहेको बेला अध्यक्ष मण्डलले कार्यालयबारे निर्णय गर्ने प्रयास गरेका थिए ।

गाउँपालिका अध्यक्ष को भनाइ ?
विगत ३ वर्षदेखि महादेवकोलमै वडा नं. ७ को कार्यालय सञ्चालन हुँदै आएकोले सार्न नहुने अध्यक्ष मण्डलको भनाई छ । वडाध्यक्षको सहयोगमा सो स्थानमा वडा कार्यालयको भवन बनाउन २० लाखको बजेटमा जग्गा घेराबारा गर्ने र खाल्डाखुल्डी पुर्ने काम भएकोले अन्यत्र सार्न नहुने उहाँको दाबी छ ।डनबस्को टोलको तुलना मा महादेवकोल मा पूर्वाधार रहेको छ।

यदि भविष्यमा स्वास्थ्य चौकी, प्रहरी चौकी खाने पानी वा अन्य कुनै पनि सार्वजानिक संस्था बन्दा पर्याप्त  जग्गा रहेको कारणले महादेवकोल उपयुक्त रहेको अध्यक्ष बताउछन्। केन्द्रद्वारा वडा नं. ७ को कार्यालय डोनबोस्को टोल तोकेपनि हाल महादेवाकोल बाट वडा कार्यालय सञ्चालन हुँदै आईरहेकोले यसमा विवाद गर्न नहुने अध्यक्ष मण्डलको निष्कर्ष छ ।

हाम्रोमत डट कम बाट साभार गरि थप रिपोर्ट नितेश साह द्वारा पारिएको छ।